Eerpels

"Zal ik uw valies nemen?" De hotelmedewerker tilt mijn koffer op. Wat klinkt dat Vlaams toch vriendelijk. Zelfs het radionieuws, waar ik op mijn Antwerpse hotelkamer naar luister, lijkt minder grimmig, hoewel het natuurlijk dezelfde ellende is als in Nederland.

Een paar dagen daarvoor trad ik met mijn liedjesprogramma op in Friesland. Daar vielen de nasale klinkers en dikke l me op. Zó anders dan het Vlaams, en toch ook Nederlands.

Hoeveel verschillende soorten Nederlands heb ik de afgelopen week gehoord? De gezellige Limburgse tongval van mijn partner, de afgebeten klinkende straattaal van een groepje hangjongeren, het West-Fries van mijn ouders… Maar hoorde ik ook Apeldoorns? Nee. En dat terwijl ik hier woon! Hoe praten geboren Apeldoorners eigenlijk? Mijn kinderen zijn dat, maar die spreken, net als veel jongeren, een redelijk neutraal Nederlands met een vleugje Gooise R. Geen Apeldoorns dus. Toch bestaat er volgens Google wel degelijk een Nedersaksisch dialect, dat in Apeldoorn en omgeving gesproken wordt. Het heeft zelfs een eigen woordenboek en een dialectkoor. Ik vermoed dat vooral ouderen het in ere houden. Regelmatig treed ik op voor senioren, maar hoor het ze nooit spreken. Wat jammer!

Zoals u ongetwijfeld weet is Paleis Het Loo toekomstbestendig gemaakt. Daarom zijn er o.a. liften en een wifi-verbinding geïnstalleerd. Misschien kunnen Apeldoorners hun dialect ook toekomstbestendig maken door het actief te blijven gebruiken en er tegelijk moderne woorden als vlog en chillen in te integreren. Een prachtig beeldend spreekwoord als "Effen de eerpels afgiet'n", dat "Even weggaan om te plassen" betekent, blijft dan hopelijk bestaan!

Over eerpels gesproken: Toen ik in Antwerpen patat bestelde, werd ik niet-begrijpend aangekeken. Uiteindelijk kwam ik op het woord "friet". Er ontstond een gesprek over de verschillen tussen het nuchtere Nederlands en het sappige Vlaams. Dat gaf veel hilariteit en verbroedering! Dus met een knipoog naar de grote hit van Kenny B. uit 2014 zeg ik tegen ieder die het kan: "Praat Apeldoorns met me!"